تفاوت زکات و صدقه

🔰تفاوت #زکات و #صدقه در سخن پیامبر (ص)

✍رسول خدا(ص) در نامه به پادشاه حمیر، اوّل فرمان به پرداخت زکات داده، و خمس را از شقوق و زیر مجموعه های آن برشمرده است، که خود شاهد عموم معنای واژه "زکات" می‌باشد.

حضرت می‌فرماید:
«... وآتیتم الزکاة من المغانم خمس الله وسهم النبی وصفیّه وما کَتَبَ الله علی المؤمنین من الصدقة...»
📕( سیره ابن هشام: ج4، ص259 – 258)

✨معنای "مغانم" در این نامه همان سود تجارت ها می باشد، زیرا اعراب بعد از اسلام آوردن به طور مستقل و بدون اجازه رسول خدا (ص) جنگی نداشته اند تا از آن غنیمت داشته باشند و چون خمس غنیمت جنگ هایی که با اجازه حضرت بود، مستقیم و بدون واسطه به رسول خدا (ص) می رسیده و خود ایشان مباشر اخذ خمس آن و تقسیم بین رزمندگان می شدند، پس نیازی نبود در این نامه از احکام خمس غنائم جنگی سخنی بگویند.

⚠️بنابراین مغانم مورد اشاره در این عبارت، هر #منفعت و #سودی را در بر می گیرد، که همان سود تجارت و مثل آن می شود.

🔸اما از اینکه حضرت در ادامه می فرماید: «وما کَتَبَ الله علی المؤمنین من الصدقة» معلوم می شود که زکات در معنای اعم آن استعمال شده، یعنی انفاق‌های واجب، که دو چیز است:

🟠یکی خمس، و دیگری صدقات واجب که امروزه با نام زکات معروف شده‌اند، و در قرآن کریم واژه "صدقة" برای آن به کار رفته است.

❗️جای تعجب است که چطور مفهوم به کار رفته برای واژه "صدقه" در قرآن و روایات تحریف شده و تغییر یافته، و از آن تعبیر به "زکات" شده است؛ که این جای تأمل دارد.

📚 منبع: کتاب «خمس در عصر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)»، تالیف مرجع عالیقدر آیت الله العظمی دوزدوزانی تبریزی دام ظله