حاکمیت در اسلام حق کیست؟

📚شبهه ：حاکمیت حق کیست؟

آیا جمله ی امام علی(ع) در نهج البلاغه که فرموده اند:

👈 «اَطْوَعُکُمْ لِمَنْ وَلَّیْتُمُوهُ اَمرکُمْ» 

نشان دهنده این است که اگر مردم کسی را به عنوان حاکم و ولیّ خود قبول کنند ایشان هم او را قبول دارد؟

✍️ پاسخ :

📌بیایید ابتدا خطبه 92 نهج البلاغه را کامل تر بخوانیم:

🔻🔻🔻

وَ اعْلَمُوا أَنِّی إِنْ أَجَبْتُکُمْ رَکِبْتُ بِکُمْ مَا أَعْلَمُ وَ لَمْ أُصْغِ إِلَی قَوْلِ الْقَائِلِ وَ عَتْبِ الْعَاتِبِ وَ إِنْ تَرَکْتُمُونِی فَأَنَا کَأَحَدِکُمْ وَ لَعَلِّی أَسْمَعُکُمْ وَ أَطْوَعُکُمْ لِمَنْ وَلَّیْتُمُوهُ أَمْرَکُمْ وَ أَنَا لَکُمْ وَزِیراً خَیْرٌ لَکُمْ مِنِّی أَمِیراً

و بدانید که اگر من درخواست شما را پذیرفتم با شما چنان کار می کنم که خود می دانم، و به گفته گوینده و ملامت سرزنش کننده گوش نمی دارم.، و اگر مرا واگذارید همچون یکی از شمایم،، و برای کسی که کار خود را بدو می سپارید، بهتر از دیگران فرمانبردار و شنوایم.، من اگر وزیر شما باشم، بهتر است تا امیر شما باشم

〰〰〰بخش اول〰〰〰

1️⃣حقانیت از خداست/پذیرش با مردم است🔻

✅حکومت دو رکن دارد #مقبولیت و #مشروعیت

📌مشروعیت یعنی #حقانیت و صلاحیت. کسی که خدا او را شایسته ی حکومت بداند مشروع است و به او «ولیّ خدا» نامیده می گویند.

📌اما حکومت رکن دیگری دارد که مقبولیت است. اگر مردم کسی را بپذیرند به او قدرت حکومت داده اند. اما این مقبولیت دلیل بر ولایت الهی و مشروعیت نیست.

☑️مردم آلمان هم هیتلر را قبول داشتند اما در منطق قرآن امثال هیتلر طاغوت هستند و مشروعیت ندارند.

2️⃣برخورد ائمه با حکومت های غیر مشروع🔻

🚫اگر معنای جمله ی حضرت این باشد که انتخاب مردم ملاک حقانیت است:

⚠️پس اعتراض حضرت زهرا سلام الله علیها به غصب حکومت بی معنی می شود زیرا #مردم، دیگران را پذیرفتند و #بیعت کردند.

 ⚠️همچنین امام حسن نیز باید معاویه را به حکومت می پذیرفت و با او نمی جنگید. 

⚠️یا امام حسین علیه السلام نباید برعلیه یزید قیام می کرد زیرا عده ی زیادی با او بیعت کرده بودند.

3️⃣قبول مردم  قدرت می بخشد و #مقدمه برپایی حکومت است🔻

انتخاب مردم قدرت ایجاد حکومت را به شخص میدهد نه مشروعیت و حقانیت

👈اگر مردم کسی را که مشروعیت دارد به ولایت خود قبول کنند او می تواند حکومت را بر اساس قوانین الهی برپا کند.

👈و اگر فرد #ناشایست را به ولایت خود قبول کنند و بر خود حاکم کنند، #خشم_الهی را در پی دارد. 

☑️هرچند که بعضی از کارها را سامان می دهد. مانند حفظ مرزها و امور جاری جامعه.

〰〰〰بخش دوم〰〰〰

🔴در اینجا سوال این است که چرا امام (ع) فرمود: هرکس که شما ولایت او را بپذیرید من هم مطیعم؟

✔️الف) جامعه حاکم می خواهد🔻

✅حاکم ظالم برای جامعه بهتر است از بی حاکم بودن. زیرا در آن صورت هرج و مرج می شود.

👈امیرالمؤمنین (ع)در خطبه 40 می فرمایند: 

لاَ بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَمِیرٍ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ

مردم باید امیر داشته باشند. خواه #نیکوکار باشد یا #بدکار

✔️ب) #حفظ_اسلام مهم ترین وظیفه🔻

✅کسی که مشروعیت ندارد حق حکومت ندارد. اما امام علی (ع) با اینکه حق با ایشان بود و مردم سراغ دیگران رفتند  وقتی می دیدند که مرز های اسلامی و اصل اسلام در خطر است تمام تلاششان را برای کمک به حکومتی که پرچم دار اسلام شده بود انجام دادند. 

☑️اما بارها در موقعیت های مختلف حق خود و شایستگی خود را برای حکومت اعلام می کردند تا مردم را آگاه کنند.